KOAH Hastalarının Akciğer Kanseri Riski: 10 Yıla Dikkat!
Denizli İl Sağlık Müdürü ve göğüs hastalıkları uzmanı Dr. Berna Öztürk, KOAH'ın dünya genelinde üçüncü sırada yer alan ölüm sebebi olduğunu vurgulayarak, bu hastalığın önlenmesi ve etkilerinin azaltılması için risk faktörleriyle mücadele etmenin kritik bir öneme sahip olduğunu ifade etti.
İl Sağlık Müdürü Uz. Dr. Berna Öztürk, KOAH ve akciğer kanseri arasındaki bağlantıya dikkat çekerek, bu iki hastalığın sigara içimi gibi ortak risk faktörleri nedeniyle sıkça birlikte görüldüğünü belirtti. Dünya genelinde her on yetişkinden birinin etkilediği KOAH'ın, önlenebilir ve tedavi edilebilir bir rahatsızlık olduğunu ifade etti. Öztürk, "KOAH, hava yollarında mikroplardan kaynaklanmayan bir iltihaplanma sonucu ortaya çıkan, nefes darlığı, öksürük ve balgam gibi kalıcı solunum sorunları ile kendini gösteren, önlenebilir ve tedavi edilebilir bir kronik akciğer hastalığıdır.
Sigara dumanı, bu hastalığın gelişiminde global ölçekte en yaygın risk faktörü olarak öne çıkmaktadır. Sigara içen bireyler, içmeyenlere nazaran daha fazla solunum şikayeti, daha fazla solunum fonksiyonu kaybı ve daha yüksek KOAH ölüm oranları ile karşı karşıya kalmaktadırlar. Ayrıca, diğer tütün ürünlerinin kullanımı (pipo, puro, nargile vb.), çevresel tütün dumanına maruz kalma, hava kirliliği, fosil yakıtlarla birlikte odun ve kömür gibi malzemelerin dumanını soluma gibi etkenler de KOAH gelişimini tetiklemektedir.
Son yıllarda, 'fiziksel aktivitede azalma ve hareketsizlik' gibi durumlar da birer risk faktörü olarak kabul edilmeye başlanmıştır. Hastalığın belirtileri genellikle yavaş bir şekilde artış gösterir ve zamanla şiddeti yükselir. İlk etapta yokuş çıkarken nefes almakta zorluk çeken bireyler, eforda nefes darlığı yaşamaya başlarlar. Bu durum, insanları yürüyüş yapmaktan alıkoyar ve zamanla evde kalmayı tercih etmeye yönlendirir. Geceleri nefes darlığı nedeniyle uyanmalar yaşanır.
Zamanla hastaların durumu kötüleşir, günlük aktivitelerini bile yerine getiremeyecek hale gelirler. Yağışlı, sisli ve soğuk hava koşulları bu kişiler için büyük bir rahatsızlık sebebi oluşturur. Kış aylarında hava kirliliği, KOAH hastaları için ciddi bir tehdit teşkil eder. KOAH, hastaların yaşam kalitesini önemli ölçüde düşüren ve aynı zamanda maliyet açısından da yüksek yükler getiren bir hastalıktır." şeklinde konuştu.
KOAH hastalarının akciğer kanserine yakalanma riski oldukça artış göstermektedir.
İl Sağlık Müdürü Uz. Dr. Berna Öztürk, KOAH'ın akciğer kanseriyle olan sıkı bağını vurgulayarak, yapılan araştırmaların bu durumu net bir şekilde ortaya koyduğunu belirtti. Sigara içen bireylerde, KOAH ve akciğer kanseri riskinin ciddi şekilde arttığını ifade eden Öztürk, bu iki hastalığın erken teşhisinin yanı sıra düzenli sağlık kontrollerinin de büyük önem taşıdığını dile getirdi. "Sigara, solunum yollarında iltihaplanmaya yol açarak KOAH gelişimine neden olur.
Aynı zamanda akciğer hücrelerinde mutasyona neden olarak kanserin ilerlemesine zemin hazırlayabilir," dedi. KOAH hastalarının, normal akciğer fonksiyonuna sahip kişilerle kıyaslandığında, 10 yıl içinde akciğer kanserine yakalanma olasılığının daha yüksek olduğunu belirtmekte yarar var. Bununla birlikte, her sigara içen kişinin KOAH ya da kanser olacağına dair kesin bir kural bulunmamakla birlikte, sigara kullanımı bu riskleri önemli ölçüde artırmaktadır.
Erkeklerde akciğer kanseri görülme sıklığının kadınlardan daha fazla olduğuna da dikkat çekildi. Dünya genelinde akciğer kanseri, erkekler arasında en yaygın, kadınlarda ise ikinci en yaygın kanser türü olarak kaydedilmekte ve kansere bağlı ölümlerin başında gelmektedir. Akciğer kanserinin en belirgin belirtileri arasında geçmeyen ya da kötüleşen öksürük, kanlı balgam çıkarma, nefes alırken ya da öksürürken artan göğüs ağrısı, iştahsızlık, yorgunluk, kilo kaybı, ses kısıklığı ve nefes darlığı sayılabilir.
Erken evrelerde teşhis edilmesi tedavi başarısını artırmakla birlikte, genellikle belirtiler kendini göstermediğinden tanı çoğu zaman ileri aşamalarda konulmaktadır. Ortaya çıkan şikayetler, genellikle enfeksiyon veya sigara kullanımı gibi durumlarla ilişkilendirildiğinden göz ardı edilmektedir. Bu nedenle, KOAH ve akciğer kanserinin yüksek hastalık ve ölüm oranları, bu iki hastalığın önlenmesinde ortak risk faktörlerinden korunmanın en etkili yöntem olduğunu göstermektedir.
Her iki hastalıkta da erken tanı, düzenli doktor kontrolü ve multidisipliner tedavi yaklaşımları sağ kalım oranlarını artırmaktadır. KOAH hastaları için düşük doz bilgisayarlı tomografi (BT) taramaları, akciğer kanserinin erken teşhisine yardımcı olabilmektedir. Dumansız hava sahası uygulamaları ve ev içi maruziyetin azaltılmasına yönelik önlemler, tütün kullanımını azaltmanın yanı sıra toplumun kanser yükünü de azaltmaktadır.
Bu nedenle sigara içenlerin bir an önce bırakmaları önemlidir. Sigaranın bırakılması durumunda, 10 yıl sonra akciğer kanseri riski, içmeye devam edenlere göre yaklaşık %50 oranında azalır. Ailesinde akciğer kanseri öyküsü olan bireylerin ise sigara içmemeleri gerektiği vurgulandı. Tütün kullanımından kurtulmak isteyenler, Alo 171 Sigara Bırakma Danışma Hattı, sigara bırakma poliklinikleri ya da mobil sigara bırakma birimlerine başvurabilirler.
